Một cặp vợ chồng bước vào văn phòng chủ tịch trường đại học Harvard. Người phụ nữ mặc chiếc váy vải bông kẻ carô đã bạc màu, người chồng khoác lên người một bộ đồ vét vải bông thô nhưng đã cũ xơ xác.
Thoáng nhìn qua bộ cánh tầm thường của hai vợ chồng nhà nọ, cô thư ký ngồi trước cửa văn phòng ông chủ tịch hiểu ngay rằng cặp vợ chồng quê mùa này hẳn lạc đường, họ chẳng có việc gì dính dáng đến trường Harvard trứ danh.
Cô thư ký cau mày khi nghe người đàn ông nói:
“Chúng tôi muốn xin gặp ông chủ tịch.”
“Ông ta bận cả ngày”, cô thư ký đáp.
“Không sao, chúng tôi sẽ chờ”, người vợ trả lời.
Suốt mấy tiếng đồng hồ tiếp theo, ông chủ tịch ra vẻ mặt lạnh lùng của một nhân vật quan trọng, chủ tịch lơ đãng nghe người phụ nữ nói:
“Chúng tôi có một đứa con trai từng theo học một năm tại trường Harvard của ngài. Cháu yêu trường lắm và cảm thấy sung sướng vì đã được học ở đây. Nhưng chẳng may con tôi đã chết trong một tai nạn. Tôi và chồng tôi muốn xin ngài để chúng tôi làm một cái gì đó kỷ niệm cháu ngay trong khuôn viên trường…”
Ông chủ tịch vội ngắt lời người phụ nữ:
“Chúng tôi không thể dựng tượng cho tất cả những người đã từng học ở Harvard và đã chết. Nếu chúng tôi có làm thì chỗ đó phải là nghĩa địa.”
“Ồ không!”, người phụ nữ vội nói: “Chúng tôi không nói tới việc dựng tượng. Vợ chồng tôi muốn tặng cho trường Harvard một tòa nhà.”
Vị chủ tịch nọ nhìn chằm chằm vào bộ đồ kẻ carô bạc màu của người phụ nữ và buột miệng:
“Một tòa nhà! Thế bà có biết một tòa nhà trị giá bao nhiêu không? Chúng tôi phải bỏ ra bảy mươi triệu rưỡi đô-la mới dựng lên ngôi trường này đấy!”
Người phụ nữ với dáng vẻ nghèo nàn im lặng trong giây lát, rồi quay sang nhìn chồng:
“Để xây dựng một trường đại học chỉ cần bấy nhiêu thôi sao? Thế tại sao chúng ta không tự xây lấy một cái nhỉ?”
Người chồng gật đầu. Sau cuộc nói chuyện trên, cặp vợ chồng nọ tìm tới vùng Palo Alto (bang California), nơi họ bỏ tiền xây dựng nên một ngôi trường đại học mới mang tên họ – trường đại học tổng hợp Stanford. Người vợ mặc chiếc váy carô bạc màu cùng người chồng khoác bộ vải bông thô đã cũ xơ xác không ai khác chính là ông bà Jane và Leland Stanford, một trong 4 gia đình giàu nhất nước Mỹ thế kỷ 19.
 |
| Amasa Leland Stanford (1824 – 1893) |
Đại học Stanford được thành lập bởi Leland Stanford, trùm tư bản về đường xe lửa và Thống đốc California, và vợ ông, Jane Stanford. Trường được đặt theo tên người con duy nhất của hai vợ chồng, Leland Stanford, Jr., anh chết do bệnh thương hàn khi còn trẻ.
 |
| Viện Đại học Leland Stanford Junior, thường được gọi là Viện Đại học Stanford là đại học tư thuộc bang California lập tháng 11 năm 1885 |
